"Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο"

Στο έργο του Ντοστογιέφσκι ''Ο Ηλίθιος'', ο πρωταγωνιστής, Πρίγκιπας Μίσκιν (Prince Lev Nikolayevich Myshkin/Князь Лев Николаевич Мышкин), λέει ότι η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο.
Η δήλωση φαντάζει απλή, εκ πρώτης όψεως, δίχως ιδιαίτερο βάθος ή υπόβαθρο και εύκολα μπορεί κανείς να την αποδώσει απλά σε μια προσπάθεια εντυπωσιασμού εκ μέρους του συγγραφέα και τίποτα παραπάνω.
Πολλά μπορούν να γραφούν εικάζοντας για το ερμηνευτικό σκέλος της φράσης αυτής εκ μέρους του Ντοστογιέφσκι, όμως όλα θα μείνουν στη σφαίρα της εικασίας καθώς ο ίδιος δεν εξήγησε ποτέ το σκεπτικό του πίσω από την πρόταση αυτή. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να δώσουμε τις δικές μας ερμηνείες αφήνοντας μας την πιθανότητα να είμαστε όλοι δυνητικά σωστοί, ή τουλάχιστον κανείς από 'μας να μην είναι εξ ολοκλήρου λάθος.
Άλλωστε, δεν είναι το σωστό ή το λάθος που αναζητάς κανείς ερμηνεύοντας μια πρόταση, αλλά το ορθό και εύλογο.
Ως κοινωνία έχουμε μια πολύ αποκρυσταλλωμένη ''προκατάληψη'' απέναντι στην έννοια και την ιδέα της ομορφιάς. Κατά κόρον, ως ομορφιά οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται το αισθητικό κάλλος. Μια όμορφη γυναίκα, ένα όμορφο αυτοκίνητο, ένα όμορφο γλυπτό, κλπ. Το ''πρόβλημα'' αρχίζει και γεννιέται όταν χαρακτηρίζουμε ως όμορφο κάτι πιο αφαιρετικό. Για παράδειγμα πολλές φορές μια λύση σε ένα μαθηματικό πρόβλημα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ''όμορφη'', όμως εδώ πλέον ο χαρακτηρισμός ''όμορφος/η/ο'' δεν είναι μονοδιάστατος, γιατί στην προκειμένη όμορφο μπορεί να εννοείται το έξυπνο, το κομψό, το σύντομο, το πρακτικό, όλα μαζί, κάποιος συνδυασμός αυτών ή/και ο,τιδήποτε άλλο.
Φτάνοντας σε ακόμα πιο αφαιρετικές έννοιες, όπως η ανθρωπιά, έχουμε τη δυνατότητα να ''ξεδιπλώσουμε'' την έννοια της ομορφιάς σε όλο της το φάσμα και να δούμε την ουσία της.
Όλοι μας έχουμε καλή αντίληψη της έννοια της ανθρωπιάς, αλλά αν μας ζητηθεί να την προσδιορίσουμε όσο ακριβέστερα μπορούμε, θα δυσκολευτούμε λιγάκι και θα αρκεστούμε σε προσεγγιστικές προσπάθειες που θα καταλήξουν ως ''μετα-ορισμοί'', καθώς θα είναι ορισμοί μέσω άλλων ορισμών, πιο στέρεων.
Παρ' ότι δε μπορούμε να ορίσουμε την έννοια της ανθρωπιάς, μπορούμε να καθορίσουμε την ουσία της μέσα από πράξεις και τον αντίκτυπο τους.
Τι πιο αντιπροσωπευτικό από μια πράξη αγνού αλτρουϊσμού προς τον συνάνθρωπο μας.
Πολλοί κατηγορούν τον αλτρουϊσμό ως υποκινούμενο από εγωισμό καθώς λένε ότι όσοι κάνουν καλές πράξεις τις κάνουν για να ταΐσουν το εγώ τους, να τους πιστεύετε αυτούς που το λένε, αλλά μόνο για αυτούς που το λένε, καθώς είναι αντιπροσωπευτικό της νοοτροπίας τους.
Φυσικά και ''ανταμείβεσαι'' έπειτα από μια καλή πράξη, όταν αντικρύζεις το γεμάτο ευγνωμοσύνη βλέμμα του άλλου και τις εγκάρδιες ευχαριστίες, όταν η χαρά του άλλου γίνεται η δική σου μεταχαρά, φυσικά και παίρνεις κάτι κι εσύ, αλλά αυτό που ορίζει μια πράξη ως ανιδιοτελή είναι τα κίνητρα σου. Δεν βοηθάς κάποιον για τις ευχαριστίες που θα λάβεις και φυσικά ούτε για να ''παρασημοφορήσεις'' τον εαυτό σου για να λάβεις περαιτέρω κολακείες από τον περίγυρο σου, αλλά δεν θα αρνηθείς την ανάγκη αυτού που ευεργέτησες να σου εκφράσει τις ευχαριστίες του, είναι απάνθρωπο, εκτός από αγενές και απρεπές.
Ποιος μπορεί να περιγράψει επακριβώς όλα τα συναισθήματα που τον διαρρέουν όταν βλέπει κάποιον άνθρωπο απαλλαγμένο από κάποια ταλαιπωρία, γνωρίζοντας πως συνέβαλε σε αυτό; Ελάχιστοι είναι σε θέση να το κάνουν, όμως οι περισσότεροι μπορούμε να συμφωνήσουμε πως μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως όμορφα όλα αυτά τα θετικά συναισθήματα και όλη αυτή η ομορφιά έχει πηγή την ανθρωπιά.
Σε αυτή την ομορφιά πιστεύω.
Αυτή η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο.



Παρακάτω ένα δείγμα: