Ανθρώπινη ''φασματοσκοπία''

Στη Ψυχολογία, και γενικότερα στην παρατήρηση και προσπάθεια κατανόησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα νοητικά σχήματα της Αστρονομίας.

Στην Αστρονομία, στις περισσότερες (αν όχι σ' όλες) τις περιπτώσεις τα αντικείμενα που μελετούμε δεν είναι άμεσα προσβάσιμα, λόγω τεραστίων αποστάσεων, ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν να τα μελετήσουμε εκτενώς στη δομή και τη σύσταση τους.
Βέβαια, όσον αφορά τους αστέρες, είναι κι άλλοι οι παράγοντες που θα καθιστούσαν αδύνατη την εκ των έσω μελέτη τους, όπως για παράδειγμα η υψηλή θερμοκρασία, αλλά στην προκειμένη η απόσταση από μόνη της αρκεί για να δράσει ως αποτρεπτικός παράγοντας.
Επομένως, ο μόνος τρόπος να μελετήσουμε τα άστρα και τα λοιπά αντικείμενα μελέτης της Αστρονομίας, είναι μέσω της πληροφορίας που λαμβάνουμε εξ αποστάσεως.
Η κυριότερη πηγή πληροφορίας από έναν αστέρα είναι το φως (και γενικότερα η όλη ακτινοβολία) που λαμβάνουμε καθώς εκπέμπει. Όντας ηλεκτρομαγνητικό κύμα το φως, η μελέτη του έγκειται στον κλάδο που ονομάζεται Φασματοσκοπία (Αστρονομική Φασματοσκοπία ακριβέστερα).
Με τη βοήθεια της Φασματοσκοπίας και της ανάλυσης της ακτινοβολίας που λαμβάνουμε από τον αστέρα ή οποιουδήποτε αντικειμένου που εκπέμπει, μπορούμε να εξάγουμε πληθώρα πληροφοριών για τις ιδιότητες και τα δομικά συστατικά του αστέρα, όπως η χημική τους σύσταση, η θερμοκρασία, η πυκνότητα, η μάζα, η απόσταση, η λαμπρότητα, κλπ.
Το νοητικό σχήμα είναι το εξής, ότι δεν είναι αναγκαίο να υπάρχει πρόσβαση στο εσωτερικό ενός συστήματος για την απόκτηση πληροφοριών για αυτό και τη λειτουργία του. Μας αρκεί η ποσότητα πληροφορίας που αφήνει να διαφύγει προς τα έξω, ώστε με τη χρήση διαφόρων εργαλείων όπως τα μαθηματικά και γνώσεις από άλλους κλάδους της φυσικής, να κατανοήσουμε τι συμβαίνει.
Το ίδιο ακριβώς μπορεί να εφαρμοστεί και στην περίπτωση των ανθρώπων. Προκειμένου να γίνει κατανοητός ένας άνθρωπος (στο βαθμό που μπορεί να γίνει αυτό) δεν είναι απαραίτητο να ''μπούμε'' μέσα στο κεφάλι του, μας αρκεί η πληροφορία που ''εκπέμπει'' με όσα λέει, κάνει και γενικώς με τον όλο τρόπο που ''κινείται'' μέσα στις καταστάσεις που βιώνει.
Με ικανοποιητική και προσεκτική παρατήρηση του ''φάσματος'' της ανθρώπινης συμπεριφοράς αλλά και αλληλεπίδρασης του με πρόσωπα και πράγματα, είναι δυνατή η εξαγωγή πολλών πληροφοριών για το ''εσωτερικό'' του (αναφερόμενοι πάντα στο νου του κατά κύριο λόγο), σε συνδυασμό με την ικανότητα να αξιοποιηθεί και να αναλυθεί και ερμηνευθεί ικανοποιητικά η ποσότητα πληροφορίας που θα ληφθεί.
Η αναλογία αυτή γίνεται πάντα σε ποιοτικά πλαίσια, καθώς στη μια περίπτωση έχουμε να κάνουμε με ποσοτικοποιημένα μεγέθη και στην άλλη όχι.
Όμως, τα όμοια νοητικά σχήματα παράγουν τις ίδιες γνωστικές δομές που υπάρχουν στον πυρήνα κάθε γνωστικού τομέα.