Η ομορφιά είναι μονοδιάστατη, συνεπώς είναι άμεσα εντοπίσιμη. Ένα πολύ όμορφο τοπίο, ένας όμορφος άνθρωπος ή μια ωραία μελωδία (ό,τι κι αν θεωρεί ο καθ' ένας ως όμορφο, δεν έχει σημασία), πολύ εύκολα μπορούν να μας κεντρίσουν την προσοχή.
Κάτι ακόμα που την καθιστά εύκολα εντοπίσιμη, είναι ότι παρατηρείται απ' ευθείας με τις αισθήσεις, είτε οπτικά, είτε ακουστικά, απτικά, κλπ, συνεπώς δεν απαιτείται κάποια νοητική διεργασία, συμβαίνει μηχανικά.
Θα μπορούσαν να γραφτούν πολλά για τη φύση της ομορφιάς ως έννοιας.
Θα παραθέσω έναν απλό ορισμό, ο οποίος ωστόσο είναι ικανοποιητικός για να σκιαγραφήσει την έννοια στα πλαίσια που χρησιμοποιείται στο κείμενο:
''η ωραιότητα της μορφής, η ιδιότητα ενός ανθρώπου ή αντικειμένου να θέλγει τις αισθήσεις"
Η ομορφιά δρα ως ελκυστής, γεγονός που την καθιστά μια ελκυστική ιδιότητα. Όπως αναφέρεται στον ορισμό, θέλγει τις αισθήσεις. Ο χώρος δράσης της είναι οι αισθήσεις, όπως και ο χώρος εντοπισμού, επομένως και στο πλαίσιο αυτό οι διεργασίες πραγματοποιούνται μηχανικά. Ως εκ τούτου, κάτι που αισθητικά το αντιλαμβανόμαστε ως όμορφο, είναι φυσικό επόμενο να μας προκαλεί έλξη, σχεδόν ασυναίσθητα, ή, ίσως, και υποσυνείδητα (και συνειδητά ασφαλώς).
Η ευφυΐα στον αντίποδα είναι πολυδιάστατη, μια πολλαπλότητα, επομένως δεν είναι εύκολα εντοπίσιμη. Η ευφυΐα δεν αναγνωρίζεται με τις αισθήσεις, οπότε εκ πρώτης όψεως δε μπορείς να αναγνωρίσεις το στίγμα της πάνω σε κάποιον ή κάτι. Αφ' ενός πρέπει ο φορέας της να δείξει μέσα από τα λόγια και τα έργα του, αφ' ετέρου ο παρατηρητής πρέπει να είναι ικανός να την εντοπίσει, γεγονός που προϋποθέτει από μόνο του μια ευφυΐα ιδίου επιπέδου. Βλέπουμε μόνο ό,τι καταλαβαίνουμε, έτσι υπάρχει πάντοτε η περίπτωση να προσαρμόσουμε στα δικά μας μέτρα, λόγω αντιληπτικής ικανότητας, αυτό που παρατηρούμε, γεγονός που προκαλεί παρερμηνείες και λανθασμένες κρίσεις.
Ο χώρος δράσης της ευφυΐας είναι το νοητικό πεδίο, όχι το αισθητικό, συνεπώς ο εντοπισμός της μόνο μηχανικά δε συμβαίνει. Είναι αναγκαία η ''νοητική επαφή'' για να την αναγνωρίσουμε.
Η νοημοσύνη με την ομορφιά διασταυρώνονται στο εξής γεγονός, ότι η πρώτη δρα καταλυτικά στις διεργασίες των αισθήσεων. Η νοημοσύνη στο χώρο των αισθήσεων δρα ως μια ''υπεραίσθηση'', θα μπορούσε να πει κανείς.
Θέτοντας, όμως, πλάι πλάι τις δυο έννοιες, θα μπορούσε να γίνει αναπαράσταση μ' ένα ακόμα νοητικό σχήμα. Αυτό της εξωστρέφειας και του πόλου έλξης. Παρ' όλο που αναφέρθηκε η ελκτική δράση της ομορφιάς στο αισθητικό πεδίο, στο νοητικό δεν ισχύει.
Εδώ έχουμε πρόσβαση στην ομορφιά γιατί δρα διαχυτικά και ''εξαπλώνεται'', δεν ελκύει. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια μορφή εξωστρέφειας, οπότε μας αγγίζει διότι εξαπλώνεται.
Η ευφυΐα στον αντίποδα λειτουργεί ως πόλος έλξης στο νοητικό πεδίο, και θα μπορούσε να γίνει ένας παραλληλισμός με το ρόλο που έχει η μάζα μέσα σε ένα βαρυτικό πεδίο. Έχει τα αποτελέσματα της εξωστρεφούς ομορφιάς, αλλά μόνο μεταξύ ομοίων στοιχείων και με διαφορετικό μηχανισμό. Δεν εξαπλώνεται διαχυτικά, αλλά η πρόσβαση σ' αυτήν γίνεται λόγω του ελκτικού της δυναμικού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου