Η Λογική είναι ένας από τους θεμέλιους λίθους της φιλοσοφίας και της επιστήμης μέσω των μαθηματικών. Στον Δυτικό κόσμο η λογική ως κλάδος και επιστήμη μελετήθηκε και καθιερώθηκε από τον Αριστοτέλη. Ο Αριστοτέλης είναι ο πρώτος άνθρωπος που σκέφτηκε πως να σκεφτόμαστε.
Εν γένει, η Λογική εξετάζει τους τρόπους συλλογισμού και πως αυτός μπορεί να γίνει βέλτιστος από άποψη ορθότητας. Ουσιαστικά στο πλαίσιο της Λογικής αναζητούμε πως να σκεφτόμαστε σωστά.
Στις καθημερινές μας συζητήσεις τακτικά επικαλούμαστε την έννοια της λογικής. Ωστόσο, είναι λίγο ασαφές το τι ''απεικονίζει'' η έννοια αυτή. Ένας άλλος συναφής, εννοιολογικά, όρος είναι ο ορθολογισμός. Συχνά οι δύο όροι συγχέονται. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιούμε τον πρώτο αντί του δευτέρου. Η λογική, σαν λέξη αλλά και έννοια, είναι παράγωγο μέγεθος του λόγου και ο λόγος -ως άρχουσα αιτία της σκέψης- διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Άρα όταν μιλάμε για λογική θα πρέπει να προσδιορίσουμε σε τίνος τη λογική αναφερόμαστε.
Ο ορθολογισμός, όπως δηλώνει και ο ίδιος ο όρος, είναι ο ορθός λογισμός. Το τι συνιστά κάποιον λόγο ορθό ή όχι είναι ένα άλλο ζήτημα, αλλά δε μπορεί να αρνηθεί κάποιος ότι υπάρχει ο ορθός λόγος, ανάμεσα στους άλλους.
Μέσω του παρακάτω παραδείγματος θα επιχειρηθεί να διασαφηνιστεί η διαφοροποίηση των δύο εννοιών.
Η σχέση της λογικής με τον ορθολογισμό είναι μπορεί να παρομοιαστεί μ' αυτήν της γραφής με την ορθογραφία.
Η λογική μπορεί να είναι με πολλούς διαφορετικούς τρόπους μη ορθή, όπως ακριβώς είναι δυνατόν να γράψεις ανορθόγραφα κάτι με αρκετούς διαφορετικούς τρόπους.
Η διαφορά έγκειται στο ότι η ορθογραφία είναι μια και συγκεκριμένη, ενώ η οποιαδήποτε άλλη ανορθόγραφη γραφή, ποικίλει. Μια πρόταση για να τη γράψω σωστά, ορθογραφικά μιλώντας, υπάρχει μόνο ένας τρόπος. Ενώ για να γράψεις λάθος μια πρόταση, έχεις πολλούς διαφορετικούς τρόπους που μπορείς να το κάνεις.
Ομοίως λοιπόν, ο ορθολογισμός, ή η ορθολογιστική προσέγγιση σε ένα πράγμα, είναι μια και καθορισμένη, οι ανορθολογιστικές λογικές ποικίλουν και κυμαίνονται. Ο καθ' ένας έχει τη δική του λογική, αλλά η λογική του δεν είναι ορθολογική απαραίτητα. Όπως η γραφή δεν είναι απαραίτητα ορθογραφημένη.
Μια άλλη έννοια που χρησιμοποιείται εκτενώς είναι η κοινή λογική. Η κοινή λογικά πρακτικά είναι η λογική του κοινού. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η λογική από άνθρωπο σε άνθρωπο διαφέρει, συνεπώς ένα κοινό δε μπορεί να έχει μια συνεκτική λογική. Στην πράξη η κοινή λογική μπορεί να θεωρηθεί ως η συνισταμένη των λογικών που επικρατούν σε ένα σύνολο, ένας χοντροκομμένος "μέσος όρος", ας πούμε, αλλά ουσιαστικά κάτι τέτοιο δεν υφίσταται, γιατί η λογική δεν είναι κάτι που μπορεί να ποσοτικοποιηθεί. Η προηγούμενη αναλογία μπορεί να εξεταστεί μόνο ως ένα νοητικό σχήμα.
Οι άνθρωποι που επικαλούνται την κοινή λογική, συνήθως αναφέρονται στη λογική του κοινού και πιο συγκεκριμένα, στο κοινό στο οποίο ανήκουν.
**Στο κείμενο αυτό η λογική με κεφαλαίο λάμδα αναφέρεται στην επιστήμη (ή τον φιλοσοφικό κλάδο) που εξετάζει πως να σκεφτόμαστε σωστά, άρα στα πλαίσια του κειμένου η Λογική αναζητά πώς να είμαστε ορθολογιστές, ουσιαστικά.
Η λογική με μικρό λάμδα είναι ένα σύνολο νοητικών αρχών και ιδεών βάσει των οποίων σκέφτεται και πράττει κανείς, απλώς αυτές δεν είναι απαραίτητα οι ορθότερες δυνατές, όπως τονίστηκε, αλλά παρ' όλα αυτά μπορούν να είναι αυτοσυνεπείς και άρα λειτουργικές για το άτομο που τις ενστερνίζεται.
Πρακτικά όταν στις συζητήσεις μιλούν για λογική, αναφέρονται στον ορθολογισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου