ChatGPT - Το νέο εντυπωσιακό ορόσημο στην Τεχνητή Νοημοσύνη

 

Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ στο εξής) μπαίνει στις ζωές μας και στο δημόσιο διάλογο όλο και περισσότερο. 

Οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας έχουν αφήσει το στίγμα τους αναφορικά με την εικόνα μας για την ΤΝ. Σχεδόν όλοι, όταν μιλάμε για την ΤΝ έχουμε υπ’ όψιν κάτι που μοιάζει σε πράγματα που έχουμε δει σε ταινίες και σειρές. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, η ΤΝ παρουσιάζεται ως κακιά με στόχο να μας εξαπατήσει ή και να μας καταστρέψει. 

Η επιστημονική φαντασία είναι ωραία, αλλά δεν πρέπει να παρασυρθούμε από αυτήν στις κρίσεις μας. 

Η ΤΝ είναι κάτι που βρίσκεται ήδη στις ζωές μας, αλλά κυρίως θα συνεχίσει να ενσωματώνεται σε αυτές όλο και περισσότερο. Όσο πιο νωρίς το αποδεχτούμε τόσο γρηγορότερα θα μάθουμε να συνυπάρχουμε με αυτήν και να την αξιοποιούμε στο έπακρο. 

Όλοι όσοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα έχουν δει ανθρώπους να μιλούν για το ChatGPT αυτή την περίοδο. Τι είναι όμως το ChatGPT; Προτού απαντήσουμε σε αυτό πάμε στα πιο βασικά. 

Αρχικά, τι είναι Τεχνητή Νοημοσύνη; 

Εδώ εύλογα κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί αν πρέπει πρώτα να ορίσουμε τι ακριβώς είναι η νοημοσύνη ώστε να μιλήσουμε και για την τεχνητή; Αυτό αληθεύει, ωστόσο όλοι έχουμε μια καλή διαίσθηση και μια εμπειρική γνώση του τι είναι η νοημοσύνη μέσω του τι είναι ικανή να πετύχει αυτή. 

Σύμφωνα με την Wikipedia, αυτός είναι ο ορισμός της: 

“Η τεχνητή νοημοσύνη είναι η ευφυΐα—αντίληψη, σύνθεση και συμπέρασμα πληροφοριών—που επιδεικνύεται από μηχανές, σε αντίθεση με τη νοημοσύνη που εμφανίζεται από μη ανθρώπινα ζώα και ανθρώπους. Ορισμένα πεδία στα οποία εφαρμόζεται αυτή είναι η αναγνώριση ομιλίας, η όραση υπολογιστή (computer vision) και η μετάφραση μεταξύ (φυσικών) γλωσσών.” 

Το Oxford English Dictionary of Oxford University Press ορίζει την τεχνητή νοημοσύνη ως: 

“η θεωρία και η ανάπτυξη συστημάτων υπολογιστών ικανών να εκτελούν εργασίες που συνήθως απαιτούν ανθρώπινη νοημοσύνη, όπως οπτική αντίληψη, αναγνώριση ομιλίας, λήψη αποφάσεων και μετάφραση μεταξύ των γλωσσών.” 

Το ChatGPT είναι βασισμένο πάνω στο GPT-3 (Generative Pre-trained Transformer 3) το οποίο είναι ένα αυτοπαλινδρομικό γλωσσικό μοντέλο (autoregressive language model). Και τι είναι ένα γλωσσικό μοντέλο; 

Ένα γλωσσικό μοντέλο είναι ένας τύπος μοντέλου μηχανικής μάθησης που εκπαιδεύεται για να κατανοεί ανθρώπινη γλώσσα. Η βασική ιδέα πίσω από ένα γλωσσικό μοντέλο είναι να εκπαιδεύσει έναν υπολογιστή ώστε να αποκτήσει κατανόηση της δομής και των προτύπων της φυσικής γλώσσας, όπως η γραμματική, το λεξιλόγιο και το συντακτικό. 

Μόλις το μοντέλο εκπαιδευτεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πληθώρα εργασιών επεξεργασίας φυσικής γλώσσας, όπως δημιουργία κειμένου, ταξινόμηση κειμένου και αυτόματη μετάφραση. Ένας από τους συνηθέστερους τρόπους εκπαίδευσης ενός γλωσσικού μοντέλου είναι να τροφοδοτηθεί μ’ ένα μεγάλο σύνολο δεδομένων κειμένου (όπως βιβλία, άρθρα ή αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) και να χρησιμοποιηθούν αυτά για να διδαχθεί το μοντέλο πώς να δημιουργεί νέο κείμενο παρόμοιο στη δομή και σημασία με αυτό των δεδομένων εκπαίδευσης. 

Με λίγο πιο τεχνική ορολογία, το μοντέλο χρησιμοποιεί μια αρχιτεκτονική νευρωνικών δικτύων και εφαρμόζει τεχνικές όπως επαναλαμβανόμενα νευρωνικά δίκτυα (RNN) και αρχιτεκτονικές μετασχηματιστών για την ανάλυση δεδομένων εισόδου και στη συνέχεια παράγει έξοδο με βάση τα μοτίβα που έχει μάθει. 

Το μοντέλο τροφοδοτείται μ’ ένα μεγάλο σώμα κειμένου και μαθαίνει να προβλέπει την επόμενη λέξη βάσει των προηγούμενων. Όσο περισσότερα δεδομένα τροφοδοτούνται στο μοντέλο, τόσο πιο ακριβές θα είναι στη δημιουργία κειμένου που θα μοιάζει σαν να έχει γραφτεί από άνθρωπο. Μόλις το μοντέλο εκπαιδευτεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία νέου κειμένου, τη μετάφραση κειμένου από μια γλώσσα σε άλλη ή ακόμα και την απάντηση σε ερωτήσεις με βάση τα δεδομένα που λαμβάνει.

Μεταξύ άλλων προκύπτει λοιπόν το εξής ερώτημα: Θα μας πάρει τις δουλειές η Τεχνητή Νοημοσύνη; Θεωρώ πως όχι. Η έλευση της ΤΝ στις ζωές μας, όπως συμβαίνει με κάθε καινούργια τεχνολογία, κάποιες δουλειές θα τις εξαλείψει και κάποιες άλλες θα δημιουργήσει. Αυτό είναι ένας φυσιολογικός κύκλος. 

Όταν εμφανίστηκαν οι αριθμομηχανές ορισμένοι ίσως θα σκέφτηκαν ότι ο άνθρωπος δε θα χρειαστεί να ξανακάνει αριθμητικούς υπολογισμούς. Ξέρουμε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. 

Τώρα με την εμφάνιση του ChatGPT (και με τα επόμενα πιο εξελιγμένα μοντέλα) ορισμένοι σίγουρα θα σκεφτούν πως ο άνθρωπος δεν θα χρειαστεί να ξανακάνει το ένα ή το άλλο πράγμα το οποίο θα κάνει καλύτερα η ΤΝ. 

Όμως, κάτι τέτοιο πιθανότατα δεν θα ισχύσει, επίσης. 

Όπως με τις αριθμομηχανές και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, το ChatGPT θα είναι ένα ακόμα εργαλείο στη διάθεσή μας και το πως θα ενσωματωθεί και θα χρησιμοποιηθεί στην καθημερινότητά μας, θα κριθεί από τη δική μας δημιουργικότητα και νοημοσύνη.