Πέμπτη 22 Ιουνίου 2017

Το παράδοξο του αξιοζήλευτου

Ενώ η ζήλεια εν γένει θεωρείται ένα αρνητικό συναίσθημα και χαρακτηριστικό, η έννοια παρουσιάζει κάποιο ενδιαφέρον αν αναλυθεί. Υπάρχουν δύο γενικές περιπτώσεις όπου κάποιος ζηλεύει.
Η πρώτη περίπτωση είναι αυτή όπου η αιτία ειναι η εγωιστική επιθυμία να αποκτήσουμε αυτό που δεν έχουμε και εδώ η ζήλεια λειτουργεί ως προστάδιο και υποδομή για αισθήματα φθόνου. Η δεύτερη περίπτωση είναι εκείνη όπου το αίσθημα της ζήλειας δεν πηγάζει από εγωιστικά αίτια, αλλά από το γεγονός ότι το αντικείμενο (ή υποκείμενο) της ζήλειας είναι αξιόλογο. Έτσι έχουμε ένα παράδοξο, αλλά όχι παράλογο, την έννοια του αξιοζήλευτου.
Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι χαρακτηρίζουμε κάτι ως αξιοζήλευτο, διότι στην ουσία λέμε ότι κάτι είναι τόσο καλό και όμορφο (με την καθολική έννοια, όχι μονάχα του κάλλους) ώστε αξίζει να εκδηλώνεις ένα αρνητικό συναίσθημα για αυτό, και παίρνοντας μια αρνητική έννοια παράγουμε μια θετική. Επομένως, αυτή η μορφή της ζήλειας (που παράγει το αξιοζήλευτο) λειτουργεί ως θεμέλιο για υγιείς αντιδράσεις, καθώς δεν παρακινεί σε απόσπαση ή καταστροφή του αντικειμένου της ζήλειας, αλλά σε θαυμασμό. Μια δομική διαφορά ανάμεσα στις δύο έννοιες φαίνεται ξεκάθαρα από τη σύγκριση των παραγώγων τους, του φθόνου και του αξιοζήλευτου, διότι βλέπουμε ότι ενώ η δεύτερη μορφή ζήλειας παράγει το αξιοζήλευτο, δεν υπάρχει η έννοια του ''αξιόφθονου/αξιοφθόνετου'' (δεν υπάρχει καν ο όρος, είναι προϊόν φαντασίας).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου